بیماری دیابت یکی از شایع ترین بیماری هایی ست که در سال های اخیر بسیاری از مردم جهان را به خود درگیر کرده است. از آنجایی که تا کنون علم پزشکی نتوانسته یک درمان قطعی برای بیماری دیابت پیدا کند تنها راه در امان ماندن از آسیب های این بیماری مدیریت و کنترل آن است.
ابتدا به طور مختصر در مورد انواع دیابت و چگونگی بروز آن ها توضیح خواهیم داد.
بیماری دیابت به دو نوع دیابت نوع ۱ و دیابت نوع ۲ تقسیم می شود. در دیابت نوع۱ بیماری خطرناک تر است زیرا تولید انسولین به طور کامل متوقف می شود. این بیماری از آن دسته بیماری های خود ایمنی ست که کودکان و نوجوانان را درگیر می کند و علت آن نقص عملکرد پانکراس است.در دیابت نوع ۱ می بایست بیمار به موقع و روزانه انسولین تزریق کند.
در نوع دوم بیماری دیابت تولید انسولین به طور کامل متوقف نمی شود و تنها ترشح انسولین توسط غده ی پانکراس کم می شود. در واقع انسولینی که ترشح می شود برای تجزیه ی قند موجود در خون کافی نیست. معمولا این نوع دیابت با افزایش سن افراد را درگیر میکند. از سن ۳۰ سالگی به بالا احتمال ابتلا افزایش پیدا می کند. کنترل قند خون افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ با خوردن داروها و رژیم غذایی مناسب امکان پذیر است.
سبک زندگی و رژیم غذایی دو عامل مهم و اساسی می باشند. اگر این دو عامل بر حسب سیستم صحیحی پیش نروند منجر به ابتلا به دیابت و بیماری های دیگر می شوند.
یک الگوی صحیح غذایی می بایست شامل میزان زیادی از غذاهای کامل و سالم باشد. میوه‌جات، سبزیجات، انواع پروتئین های گیاهی و حیوانی خالی از چربی، آجیل و… همگی به گونه ای بخشی از نیاز های بدن را تامین می کنند. حالا در نظر داشته باشید فردی که به بیماری دیابت مبتلاست با اینکه بدنش به تمام این غذاها نیاز دارد نمی تواند انسولین کافی جهت تجزیه قند خوراک ها تولید کند. در نتیجه افزایش قند خون و آسیب های جدی پس از آن را خواهیم داشت. برای حل این مسئله رژیم برای بیماران دیابتی لازم می شود.
پیروی از یک رژیم غذایی خاص و سبک زندگی جهت کنترل دیابت برای این گونه افراد لازم است تا بتوانند از بدن و سلامتی خود به خوبی مراقبت کنند.
بهترین سبک زندگی برای بیماران دیابتی
رژیم برای بیماران دیابتی شامل یک الگوی صحیح غذایی و انجام فعالیت های لازم روزانه می باشد.
بیشتر بدانیم: تاثیر پروبیوتیک بر سلامت بیماران دیابتی!
فعالیت بدنی روزانه: از آن جایی که بدن انرژی خود را از قند و گلوکز بدست می آورد داشتن یک فعالیت روزانه ی منظم برای کنترل قند خون می تواند به تجزیه ی قند اضافه موجود در خون کمک شایانی کند.
برای بزرگسالان به طور متوسط 150دقیقه فعالیت بدنی معمولی توصیه می شود و یا به مدت ۷۵ دقیقه فعالیت بدنی شدید داشته باشند. پیاده روی یکی از بهترین انواع فعالیت ها به حساب می آید و برای کنترل دیابت پیشنهاد می شود. کودکان دیابتی حداقل روزانه به یک ساعت بازی و فعالیت بدنی ساختاری نیاز دارند.
ترک مصرف دخانیات: مصرف دخانیات یکی از مضر ترین عواملی است که سلامتی را از بدن میگیرد. بسیاری از بیماری های مربوط به خون، قلب و عروق و غیره ناشی از مصرف دخانیات استنشاقی، سنتی و سیگار های الکتریکی می باشد. هر نوع رژیم برای بیماران دیابتی که توسط پزشک ها برای بیماران تجویز می شود شامل ترک مصرف دخانیات و حتی خودداری از قرار گرفتن در معرض دود دخانیات می باشد.
داشتن برنامه خواب منظم: خوابیدن به مقدار کافی و استراحت در رژیم بیماران دیابتی و سبک زندگی آن ها بسیار تاثیر می گذارد. اگر یک فرد به مقدار نیاز بخوابد و به موقع بیدار شود هضم غذا و تجزیه ی قند به صورت راحت تری در بدنش انجام می شود. نتیجه ی یک برنامه خواب منظم کنترل راحت تر قند خون خواهد بود. خواب شبانه ی ۷ الی ۹ ساعته جهت کنترل دیابت و سلامتی بدن پیشنهاد می شود.
آیا مدیریت کلسترول خون جزء رژیم بیماران دیابتی می باشد؟
مدیریت کلسترول خون: بدیهی است هرچه میزان کلسترول غیر HDL بالا تر باشد احتمال ابتلا به بیماری ها بخصوص قلبی و عروقی افزایش پیدا می کند. اگر بدن به هر دلیلی آسیب ببیند میزان قند خون افزایش پیدا می کند و کنترل قند سخت تر می شود. بهتر است با خودداری از مصرف غذاهای چرب و مضر به کم شدن میزان کلسترول بدن کمک کنید.
مدیریت و کنترل وزن: همیشه شاخص توده ی بدنی خود را چک کنید و در نظر داشته باشید که در محدوده ی سالمی قرار گرفته باشد. رژیم بیماران دیابتی را اگر به درستی پیش ببرید به شما کمک می کند وزن خود را در محدوده ی سالمی نگه دارید.
کنترل قند خون: خطرات قند خون بالا زیاد است و آسیب های آن جبران ناپذیر می باشد. اگر افراد مبتلا ، به رژیم برای بیماران دیابتی پایبند نباشند و بدون رعایت هر خوراکی را بخورند ممکن است در اثر افزایش میزان قند خون بینایی خود را از دست بدهند و یا مشکلاتی همچون نارسایی کلیوی و آسیب به اعصاب بدنشان را تجربه کنند.
کنترل فشار خون
لازم است فشار خون خود را کنترل شده نگه دارید زیرا فشار خون بالا و آسیب های ما بعد آن باعث می شود کنترل قند خون سخت تر شود.
بیشتر بدانیم:بهبود کیفیت زندگی با کنترل قند خون.
رژیم غذایی برای بیماران دیابتی
رژیم بیماران دیابتی معمولا شامل سه وعده غذایی اصلی و ۲ الی ۳ میان وعده می باشد. برای بیماران دیابتی نمی توان وعده ای را حذف کرد زیرا منجر به گرسنگی و افت قند می شود. این مسئله از بالا رفتن قند خون خطرناک تر است. حذف وعده های غذایی از بیماران دیابتی انسولینی باعث تغییر خلق و خوی آن ها نیز می شود.
حتی شیوه ی پخت غذا برای سلامتی این نوع بیماران مهم است. رژیم بیماران دیابتی باید شامل غذاهای آب پز، بخار پز و کبابی باشد. بهتر است از مصرف غذاهای سرخ کرده و چرب خودداری شود.
صبحانه ی یک فرد دیابتی مهم ترین وعده ی غذایی آن است. خوردن صبحانه بخصوص در ساعات ابتدایی روز باعث می شود از ریزه خواری و تعداد میان وعده های روزانه کم شود. صبحانه باعث می شود فرد احساس سیری کند و در نتیجه ی کاهش میزان غذا، جلوگیری از افزایش وزن را نیز خواهیم داشت.
به طور کلی صبحانه را باید غذاهای فیبر دار تشکیل دهد. غذاهایی همچون نان سبوس دار، جو دوسر، غذاهای پروتئینی مانند تخم مرغ و لبنیات کم چرب بهتر است استفاده شود.
دیابتی ها باید مصرف شکر را به پایین ترین حد ممکن برسانند و از مصرف آب میوه ها بخصوص آب میوه های غیر طبیعی خودداری نمایند.
بر حسب تحقیقات هر چقدر صبحانه را زودتر میل کنید اثرات بهتری را بر سلامتی شما خواهد گذاشت.
رژیم برای بیماران دیابتی می بایست خالی از غذاهای یبوست آور باشد. معمولا غذاهای فیبر دار علاوه بر کاهش اشتها و کلسترول باعث رفع یبوست نیز می شوند. یبوست طولانی مدت برای دیابتی ها خطرناک است.
لیستی از غذاهای ممنوعه برای دیابتی ها
- غذا های دارای چربی اشباع و چربی ترانس
- غذاهایی با میزان سدیم بالا
- نوشیدنی هایی که در ترکیبات آن ها از شکرهای مصنوعی استفاده شده
- شیرینی، آب نبات و بستنی
- مشروبات الکلی
- برنج سفید
- سس گوجه فرنگی
- قهوه مخلوط
- کشمش و میوه های خشک شده
- شیر
- سیب زمینی سرخ کرده
- و….
کلام آخر
بهتر است بیماران دیابتی مرتب تحت نظر پزشک باشند تا هم شرایط بیماری رصد شود و هم بهترین رژیم برای بیماران دیابتی را داشته باشند. همچنین ورزش و رعایت سبک زندگی هرچه سالم تر به کنترل این بیماری کمک بسیاری میکند. امیدواریم این مقاله و مقالات آینده به بهبود اطلاعات شما در خصوص بیماری دیابت کمک کند.
